ضایعات دهانی کودکان

ضایعات دهانی کودکان یکی از نگرانی های عمده در والدین می باشد . برخی از این ضایعات به صورت ژنتیکی و برخی به علت ایجاد شرایط نامناسب به وجود می آیند. در ادامه برخی از این ضایعات توضیح داده می‌شود.

انواع ضایعات دهانی

ضایعات مختلفی در حفره دهان کودکان می‌تواند بروز کند. که انواع آن را در ادامه معرفی خواهیم کرد.

زخم ها

شرایط مختلفی می‌تواند باعث بروز زخم در حفره دهان شود، با این حال شایع‌ترین زخم‌های ایجاد شده در دهان کودکان بر اثر ژنژیواستوماتیک حاد هرپتیک و آفت می‌باشد.

ژنژیواستوماتیک هرپتیک

عفونت اولیه معمولا در کودک زیر شش سال که قبلا هیچ تماسی با ویروس تبخال ساده نداشته و بنابراین پادتن خنثی کننده ای در بدن او وجود ندارد، ایجاد می‌شود. عقیده بر این است که 99% تمام عفونت‌های اولیه بدون نشانه و تظاهرات بالینی هستند.

در برخی از کودکان پیش دبستانی، عفونت اولیه می‌تواند تنها با یک یا دو زخم ساده بر روی غشاهای مخاطی دهان مشخص گردد که شاید نگرانی زیادی برای کودک نداشته باشد یا توجه والدین را جلب نکند.

نشانه‌های این بیماری

• قرمزی بافت لثه

• بی قراری در بافت لثه

• تحریک پذیری بافت لثه

• زخم با رنگ خاکستری مایل به سفید ایجاد می‌شود.

آفت دهان کودکان

آفت دهانی در کودکان بسیار شایع بوده، و این موضوع اکثرا باعث نگرانی والدین در مورد سلامتی فرزندان می‌شود. منظور از آفت دهان ایجاد زخم‌های کوچک و دردناک بر روی مخاط و سقف دهان، زیر زبان و سطح داخلی لب‌ها است. بروز این ضایعه دهانی در نوزادان موجب اختلال در شیر خوردن نوزادان شده و همینطور باعث بی‌قراری و درد در آن‌ها خواهد شد.

زخم آفتی عود کننده زخمی دردناک است، که بر روی غشای مخاطی کودکان و نوجوانان به وجود می آید. اوج سنی شیوع بین 10 تا 19 سالگی است. این زخم با زخم‌های عود کننده بر روی غشاهای مخاطی مرطوب دهان مشخص می‌گردد. این ضایعات به طور همزمان و مجزا به سرعت در محل‌های معین با نمایی گرد تا بیضی به وجود می‌آیند. گاهی این زخم‌ها به صورت تکی و گاهی نیز به صورت ضایعات زخمی می‌باشد.

علت و دلایل بروز آفت دهانی چیست؟

علت برو آفت دهانی مشخص شده نمی باشد. شرایط موضعی، عمومی و ژنتیک، ایمونولوژیک و عوامل عفونی میکروبی دلایل بالقوه شناخته شده اند. این حالت ممکن است ناشی از افزایش حساسیت تاخیری به استرپتو کوکوس سانجوس باشد. از دلایل بروز آفت دهانی کودکان می‌توان به این موارد زیر اشاره کرد:

• ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن کودکان
• رژیم غذایی نامناسب
• مصرف برخی از داروهای خاص
• حساسیت کودکان به برخی از مواد غذایی مانند شکلات و مرکبات
• وارد شدن میکروب و باکتری به دهان
• گاز گرفتن و زخمی شدن دهان
• استرس

علائم آفت دهانی کودکان

• ظاهر شدن آن‌ها درون لب و پشت گونه‌ها
• احساس درد
• اندازه کمتر از 6 میلی‌متر
• سفید بودن وسط زخم و قرمز بودن دور آن‌ها

نکته: در صورت مشاهده علائمی مانند ادرار نکردن کودک به مدت 8 ساعت، سیاه بودن ادرار، خشک بودن دهان  و ضعیف و بیمار شدن کودک در اسرع وقت برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنید.

انواع آفت دهانی کودکان

زخم آفت به سه نوع آفت‌های دهانی مینور (جزئی یا کوچک)، آفت‌های دهانی ماژور (بزرگ) و آفت‌های دهانی تبخالی تقسیم بندی خواهند شد؛ که در ادامه به بررسی هر کدام از این نوع‌های آفت دهانی خواهیم پرداخت.

بیشتر بخوانید: آیا می دانید برای از بین بردن خشکی دهان کودکان چه باید کرد؟

نحوه تشخیص آفت دهانی کودکان

به دلیل شکل منحصر به فرد آفت‌ها تشخیص آن با معاینه و بررسی علل ارثی به راحتی برای دندانپزشک قابل تشخیص خواهد بود. برای تشخیص علت این ضایعات دهانی نیز ممکن است که آزمایش‌هایی نظیر تست خون، کشت زخم دهانی و همینطور نمونه برداری از بافت زخم  آفت تجویز شود.

درمان آفت دهانی کودکان

برای درمان آفت دهانی عوامل مختلفی نظیر سن کودک، نوع و شدت آفت دهانی، مدت زمان ایجاد آفت، میزان تحمل کودک و سلامتی عمومی کودکان بستگی دارد. درمان آفت‌ها روش‌های مختلفی دارد که با توجه به این عوامل یکی از روش‌ها استفاده خواهد شد.

یکی از روش‌های درمان آفت دهانی کودکان استفاده از شربت‌هایی مانند شربت دیفن هیدرامین، دهان شویه و قطره‌های دارای خواص قارچی است؛ که به سرعت آفت دهانی کودک را از بین خواهد برد.

یکی دیگر از روش‌ها استفاده از یخ بر روی محل زخم‌ها است که به کاهش درد و التهاب زخم‌ها کمک کرده و در نهایت منجر به بهبود آفت دهانی خواهد شد.

برای کودکان دارای سن 1 الی 6 سال می‌توانید از قطره ضد اسید مایع برای درد دهان استفاده کرده و آن را با گوش پاک کن بر روی زخم گذاشته و یا چند قطره در دهان کودک بریزید. توصیه می‌شود پس از وعده غذایی این کار را انجام دهید.

برای کودکان بالای 6 سال از این قطره به صورت دهان شویه به اندازه یک قاشق چای‌خوری بر روی زخم نگه داشته و سپس از دهان خارج کنید.

یکی دیگر از روش‌ها مصرف غذاهای نرم مانند ماکارانی، پنیر، سیب‌زمینی و غلات است. و باید از مصرف غذاهای سفت و سخت و همینطور پر ادویه خودداری کرد.

کاهش درد آفت در کودکان

برای کاهش درد ناشی از این مشکل، کودکان می توانند از غذاهای نرم استفاده کنند. هم‌چنین می‌توان از آرام‌بخش‌هایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن با تجویز پزشک متخصص استفاده کرد. در صورتی که اندازه زخم‌های آفت دهان بزرگ باشد، با تجویز دندانپزشک اطفال می‌توان از ژل‌های بی‌حس کننده استفاده کرد و آن را ده دقیقه قبل از غذا بر روی زخم مالید.

پیشگیری از آفت دهانی کودکان

مراقبت از دندان و دهان کودکان برای حفظ سلامتی آنان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برای پیشگیری از آفت دهانی می‌توان موارد زیر را رعایت کرد.

• استفاده از یک مسواک نرم برای کودکان
• مسواک زدن کودکان روزی دو مرتبه
• استفاده از خمیردندان بدون سدیم لوریل سولفات برای کودکان
• عدم مصرف غذاهایی که کودک به آن‌ها آلرژی دارد.
• استفاده از مولتی ویتامین روزانه با تجویز پزشک برای تقویت سیستم ایمنی کودک

سخن پایانی

در صورتی که از آفت بودن زخم دهانی کودکان خود اطمینان ندارید؛ و زخم به مدت یک هفته بر روی دهان کودک شما باقی مانده است حتما برای تشخیص به دندانپزشک اطفال خوب مراجعه کنید. و همینطور در صورت مبتلا شدن مکرر کودکانتان به آفت دهانی در زمان‌های کوتاه با پزشک متخصص برای درمان آن مشورت کنید.