مراقبت از دندان نوزاد

مراقبت از دندان نوزاد یکی از مسائل مهمی است که باید توسط والدین در نظر گرفته شود. دندان‌های نوزاد از زمان تولد شروع به رشد می‌کنند و تا سن ۳ سالگی کامل می‌شوند. این دندان‌ها موسوم به دندان‌های شیری هستند و تا سن ۶ تا ۱۲ سالگی جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند. این دندان‌ها نقش مهمی در تغذیه، گفتار، رشد فک و زیبایی صورت نوزاد دارند. بنابراین، مراقبت از آن‌ها از اولین روزهای زندگی نوزاد ضروری است.

مراقبت از دندان نوزاد شامل چند مرحله است:

• شستشوی دهان و دندان نوزاد قبل از بیرون آمدن دندان‌ها: از زمان تولد نوزاد، باید دهان و لثه‌های او را با یک پارچه نرم و تمیز یا یک نوار گاز خیس شده در آب پاک کنید. این کار را باید دو بار در روز، یک بار صبح و یک بار شب انجام دهید. این کار باعث می‌شود که باکتری‌ها و قندهای موجود در دهان نوزاد از بین بروند و از تشکیل پلاک و پوسیدگی جلوگیری کند.
• شستشوی دندان نوزاد بعد از بیرون آمدن دندان‌ها: وقتی که اولین دندان نوزاد بیرون آمد، باید شروع به شستشوی آن با یک مسواک نرم و کوچک کنید. از خمیر دندان بدون فلوراید و به مقدار یک دانه برنج استفاده کنید. این کار را باید دو بار در روز، یک بار صبح و یک بار شب انجام دهید. از فشار زیاد بر روی دندان‌ها و لثه‌ها خودداری کنید و مسواک را به آرامی حرکت دهید. اگر نوزاد شما دندان‌های پشتی داشته باشد، می‌توانید از یک نخ دندان نرم و مناسب برای نوزاد استفاده کنید.
• آموزش کودک به شستشوی دندان های خود: وقتی که کودک شما بتواند مسواک را خودش در دست بگیرد و حرکت دهد، می‌توانید او را تشویق کنید که خودش دندان‌هایش را بشوید. البته شما باید همیشه نظارت بر او داشته باشید و از بلعیدن خمیر دندان جلوگیری کنید. همچنین باید از مقدار مناسب خمیر دندان استفاده کنید و مسواک را هر ۳ تا ۴ ماه یک بار عوض کنید.
• بررسی دندان نوزاد توسط دندانپزشک: برای اطمینان از سلامت دندان‌های نوزاد، باید او را به یک دندانپزشک متخصص کودکان معرفی کنید. این بررسی را باید در سن ۱ سالگی یا حداکثر ۶ ماه بعد از بیرون آمدن اولین دندان انجام دهید. دندانپزشک می‌تواند دندان‌ها و لثه‌های نوزاد را مورد ارزیابی قرار دهد و از وجود هرگونه مشکل یا عفونت اطمینان حاصل کند. همچنین می‌تواند به شما نکات مفیدی در مورد مراقبت از دندان نوزاد بدهد و برنامه‌ای برای بازدید‌های بعدی تعیین کند.

چه مشکلاتی ممکن است در دندان نوزاد بروز کند؟

• پوسیدگی دندان نوزاد: پوسیدگی دندان یکی از مشکلات رایج در دندان‌های نوزاد است. پوسیدگی دندان زمانی ایجاد می‌شود که باکتری‌های موجود در دهان قندها را به اسید تبدیل کنند و این اسید باعث خوردگی و آسیب دیدن لایه‌های دندان می‌شود. علائم پوسیدگی دندان ممکن است شامل لکه‌های سفید یا قهوه‌ای روی دندان‌ها، حساسیت به سرد یا گرم، درد یا خونریزی دندان یا لثه باشد. برای پیشگیری از پوسیدگی دندان باید از شستشوی منظم دندان‌های نوزاد، از دادن غذاها و نوشیدنی‌های شیرین به نوزاد، از دادن شیشه شیر یا پستانک به نوزاد در زمان خواب و از مصرف فلوراید مناسب اطمینان حاصل کنید.
• آسیب دندان نوزاد: دندان‌های نوزاد ممکن است به دلیل سقوط، ضربه، گاز گرفتن یا جویدن اشیاء سخت آسیب ببینند. آسیب دندان ممکن است شامل شکستگی، ترک، جابجایی یا کنده شدن دندان باشد. برای پیشگیری از آسیب دندان باید از ایجاد محیط ایمن برای نوزاد، از آموزش نوزاد به استفاده صحیح از دندان‌ها، از دادن اشیاء سخت یا خطرناک به نوزاد خودداری کنید. همچنین باید در صورت وقوع آسیب دندان، سریعاً نوزاد را به دندانپزشک ببرید تا از بدتر شدن وضعیت جلوگیری کند.
• بیماری‌های لثه نوزاد: بیماری‌های لثه نوزاد ممکن است به دلیل عفونت، التهاب، آلرژی یا آسیب دندان ایجاد شوند. بیماری‌های لثه نوزاد ممکن است شامل قرمزی، تورم، درد، خونریزی، پوسیدگی یا باد کردن لثه باشد. برای پیشگیری از بیماری‌های لثه باید از شستشوی منظم دندان‌ها و لثه‌های نوزاد، از دادن غذاها و نوشیدنی‌های سالم به نوزاد، از دادن داروها یا مواد خارجی به دهان نوزاد و از مراجعه به دندانپزشک در صورت وجود علائم ناخوشایند اطمینان حاصل کنید.

چگونه محصولات مناسب برای مراقبت از دندان نوزاد انتخاب کنیم؟

برای مراقبت از دندان نوزاد، باید از محصولاتی که برای سن و نیازهای نوزاد مناسب باشند استفاده کنیم. برخی از محصولاتی که باید در نظر داشته باشیم عبارتند از:

• مسواک نوزاد: مسواک نوزاد باید دارای سری کوچک و نرم باشد تا بتواند به راحتی به دندان‌ها و لثه‌های نوزاد برسد و آن‌ها را بدون آسیب شستشو کند. مسواک نوزاد باید دارای دسته‌ای باشد که برای دست نوزاد مناسب باشد و از جنسی که از لغزش جلوگیری کند. مسواک نوزاد باید هر ۳ تا ۴ ماه یک بار عوض شود یا زمانی که سر مسواک فرسوده شود.
• خمیر دندان نوزاد: خمیر دندان نوزاد باید بدون فلوراید باشد تا در صورت بلعیدن آن توسط نوزاد، مشکلی ایجاد نکند. خمیر دندان نوزاد باید دارای طعم و بویی باشد که برای نوزاد جذاب باشد و از ایجاد حساسیت یا التهاب در دهان نوزاد جلوگیری کند. خمیر دندان نوزاد باید به مقدار کمی استفاده شود و بعد از شستشوی دندان، دهان نوزاد را با آب پاک کنید.
• نخ دندان نوزاد: نخ دندان نوزاد باید نرم و منعطف باشد تا بتواند به راحتی بین دندان‌های نوزاد عبور کند و آن‌ها پاک کند. باید دارای طعم و بویی باشد که برای نوزاد جذاب باشد و از ایجاد حساسیت یا التهاب در دهان نوزاد جلوگیری کند. باید به صورت روزانه یا حداقل ۳ بار در هفته استفاده شود و بعد از استفاده از آن، دهان نوزاد را با آب پاک کنید.

• محافظ دندان نوزاد: محافظ دندان نوزاد یک وسیله‌ای است که برای محافظت از دندان‌های نوزاد در برابر آسیب‌های ناشی از فعالیت‌های ورزشی یا بازی استفاده می‌شود. محافظ دندان نوزاد باید از جنسی باشد که برای دهان نوزاد مناسب باشد و از ایجاد حساسیت یا التهاب در دهان نوزاد جلوگیری کند. باید به صورت اختصاصی برای نوزاد ساخته شود و توسط دندانپزشک تنظیم شود. باید پس از هر استفاده شسته و خشک شود و در جای خشک و تمیز نگهداری شود.
• شیشه شیر یا پستانک نوزاد: شیشه شیر یا پستانک نوزاد وسایلی هستند که برای تغذیه یا آرامش نوزاد استفاده می‌شوند. شیشه شیر یا پستانک نوزاد باید از جنسی باشند که برای دهان نوزاد مناسب باشند و از ایجاد حساسیت یا التهاب در دهان نوزاد جلوگیری کنند. باید قبل و بعد از هر استفاده شسته و ضدعفونی شوند و در جای خشک و تمیز نگهداری شوند. باید هر ۲ تا ۳ ماه یک بار عوض شوند یا زمانی که خراب یا فرسوده شوند و فقط در زمان‌های مشخص به نوزاد داده شوند و از دادن آن‌ها به نوزاد در زمان خواب خودداری شود.

نتیجه‌گیری

مراقبت از دندان نوزاد یکی از وظایف مهم والدین است که باید از اولین روزهای زندگی نوزاد شروع شود. با شستشوی منظم دندان‌ها و لثه‌های نوزاد، انتخاب محصولات مناسب برای بهداشت دهان و دندان نوزاد، مراجعه به دندانپزشک در زمان‌های مقرر و پیشگیری از مشکلات احتمالی در دندان‌ها و لثه‌های نوزاد باعث می شود از سلامت دندان فرزند خود مراقبت کنید. دکتر هلن جوانمرد با بیش از 20 سال سابقه میتواند در این زمینه شما را بیشتر راهنمایی کند.